Της Ρεβέκκας Παιδή*
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνάς μας οι απόδημοι της κρίσης πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της χώρας ως μετασχηματιστική δύναμη.
Η προθυμία των αποδήμων να στηρίξουν τη χώρα με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για μια νέα σχέση με την Ελλάδα. Τα δίκτυα της διασποράς θεωρούνται βασική παράμετρος του συνδέσμου μετανάστευσης-ανάπτυξης που μετατρέπει τις αρνητικές επιπτώσεις του brain-drain σε brain gain, χρησιμεύσει στη βελτίωση των ικανοτήτων των χωρών προέλευσης των μεταναστών και συμβάλλει στο να πολλαπλασιαστούν οι εγχώριες δυνατότητες. Επιπλέον, δίκτυα διασποράς βασισμένα σε εξειδικευμένη γνώση μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο τόσο για την πραγματοποίηση αλλαγών στη χώρα προέλευσης όσο και για να επηρεάσουν θετικά την εικόνα που έχει η χώρα υποδοχής για τη χώρα προέλευσης . Οι στοχευμένες πολιτικές του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που ενθαρρύνουν τη δημιουργία τέτοιων δικτύων μπορούν να δημιουργήσουν νέους δεσμούς μεταξύ του νέου κύματος μεταναστών και της Ελλάδας. Από τις συνεντεύξεις που πραγματοποιήσαμε κατά τη διάρκεια του ερευνητικού μας έργου διαπιστώσαμε ότι σημαντικό κίνητρο είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις ως σημείο αναφοράς για να αναλάβουν πρωτοβουλίες και η εμπιστοσύνη. Η ενίσχυση της διπλωματίας των πολιτών μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο.
Σε αυτό το πλαίσιο το Υπουργείο Εξωτερικών θα μπορούσε να αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλιών που υποστηρίζουν τη διπλωματία των πολιτών και ενισχύουν την οικοδόμηση νέων ελληνικών δικτύων στο εξωτερικό. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:
- Υποστήριξη επαγγελματικών δικτύων Ελλήνων στο εξωτερικό (πχ Έλληνες Γιατροί στη Γερμανία, Έλληνες Εργαζόμενοι στην ΕΕ και στο οικοσύστημα γύρω από αυτή, Έλληνες Μηχανικοί στα ΗΑΕ κ.α.) και δημιουργία διαύλων επικοινωνίας για την αλληλοϋποστήριξη των Ελλήνων του εξωτερικού και τη μεταφορά τεχνογνωσίας στην Ελλάδα.
- Υποστήριξη επικοινωνίας, ανταλλαγών κτλ ανάμεσα σε Ελληνικούς Επαγγελματικούς Φορείς (πχ Ιατρικοί Σύλλογοι, Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδας, ΤΕΕ) με τα δίκτυα των Ελλήνων στο Εξωτερικό για την μεταφορά τεχνογνωσίας και την αναζήτηση ευκαιριών συνεργασίας.
- Χρηματοδότηση κοινών ερευνητικών προτάσεων (small grants) ανάμεσα σε Έλληνες ακαδημαϊκούς/ερευνητές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και Έλληνες που εργάζονται στο εξωτερικό.
- Χρηματοδότηση ανταλλαγών Ελλήνων ακαδημαϊκών για την μεταφορά τεχνογνωσίας και την αναζήτηση ευκαιριών συνεργασίας.
- Δημιουργία Τράπεζας Δεδομένων με τα στοιχεία όλων των Ελληνίδων και των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό και επιθυμούν να συμβάλλουν σε πρωτοβουλίες δημόσιας διπλωματίας και μεταφοράς τεχνογνωσίας καθώς των τομέων που δραστηριοποιούνται. Αξιοποίηση αυτών των στοιχείων από τις κατά τόπους πρεσβείες για τη δημιουργία νέων Ελληνικών κοινοτήτων στο εξωτερικό.
Η Ρεβέκκα Παιδή είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του έργου CREDITTGR
